به نقل از «مهر»

نیازمند تفسیر حماسی از قرآن هستیم/فردوسی استاد ممیزی است

تاریخ انتشار: ۵ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۸۷۷۶۹

به گزارش خبرگزاری مهر، شانزدهمین جلسه از فصل دوم «درس‌گفتارهای شاهنامه» توسط دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری چهارشنبه ۳ اسفند با حضور یوسفعلی میرشکاک شاعر و پژوهشگر ادبی در حوزه هنری برگزار شد.

میرشکاک، آفراسیاب را مظهر شر عنوان کرد و گفت: وجود خیر منوط به وجود شر است چون اگر پدیده تضاد را حذف کنید، آن طرف دیگر ماجرا خودبه‌خود حذف می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: بدترین وجه شر جهل است و هرگاه با گسترش جهل و شر روبرو شدید، با جور هم روبرو خواهید شد. جهل، درختی است که ثمره‌اش جور است و در این فصل از شاهنامه با وحشتناک‌ترین نماد جهل و جور یعنی آفراسیاب سر و کار داریم.

این شاعر گفت: وقتی که شاهنامه از اسطوره وارد تاریخ می‌شود، میان‌پرده‌ای می‌بینیم که هم اساطیری است و هم تاریخی. این پژوهشگر بر پیدا کردن نقش اسطوره در عالم واقعی تأکید کرد و گفت: آئین پیرشالیار، که زرتشتی بوده است، هنوز در هورامان کردستان به عنوان آیینی‌اسلامی برگزار می‌شود چون اسرار یکی است. فردوسی هم چون شیعه است، اساطیر را تا آنجا به کار می‌گیرد که با باورهای شیعی‌اش مطابقت داشته باشد.

وی با اشاره به مورد عنایت قرار گرفتن فردوسی از ناحیه غیب در خلق اثر عظیم شاهنامه گفت: فردوسی حتماً از جایی مورد عنایت قرار گرفته است؛ گر نه چرا بقیه حماسه‌سرایان دیگر ما از اسدی طوسی و دقیقی گرفته تا خواجوی کرمانی چنین توان و اقبالی پیدا نکرده‌اند.

میرشکاک با اشاره به بیت «چو کاهل شود مرد هنگام کار / از آن پس نیابد چنان روزگار»، به انباشته شدن شاهنامه از این قبیل ضرب‌المثل‌ها اشاره کرد و گفت: نیاکان ما همواره از شاهنامه مثل آورده‌اند.

وی سوگواره «قباد» را از درخشان‌ترین سوگواره‌های شاهنامه تلقی کرد و گفت: فردوسی در اینجا مستقیم گویی نمی‌کند. فردوسی همواره با عزت و احترام از شخصیت‌هایش یاد می‌کند، یعنی شخصیت‌هایش را به نوعی پردازش می‌کند که خوار و خفیف جلوه نکنند. ما باید هنر فردوسی را در کنار بینش او قرار دهیم. مرگ، بزرگترین نعمتی است که خداوند به انسان بخشیده است چون آزادی اصلی انسان با مرگ‌آگاهی شروع می‌شود.

این دین‌پژوه در پایان تنها راه بازیابی حیات و عظمت فرهنگ ایرانی‌اسلامی را در هم‌تافتی قرآن و شاهنامه تلقی کرد و گفت: دیانت و قومیت ما منوط به هم‌اند و و جود هریک بسته به دیگری است. ما نیازمند تفسیر حماسی از قرآن هستیم نه تفسیرهای عرفانی و اجتماعی از آن؛ چون این تفسیر به کار ما می‌آید و راه مرگ‌آگاهی را برای‌مان باز می‌کند.

سلسله درس‌گفتارهای شاهنامه، ساعت ۱۷ تا ۱۹ سه‌شنبه‌های هر هفته با ارائه و سخنرانی یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر ادبی، در حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، نرسیده به حافظ، روبروی کوچه پورموسی برگزار می‌شود و علاقه‌مندان و پژوهشگران می‌توانند در این جلسات حضور یابند.

کد خبر 5717339 زینب رازدشت تازکند

منبع: مهر

کلیدواژه: یوسفعلی میرشکاک شاهنامه حوزه هنری کتاب و کتابخوانی معرفی کتاب شورای نظارت بر اسباب بازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی دفاع مقدس تازه های نشر سامانه خرید از کتابفروشی دفاع مقدس جنگ تحمیلی حوزه هنری ترجمه نیروی هوایی ارتش انقلاب اسلامی ایران ادبیات جهان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۸۷۷۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (7 اردیبهشت)

صنما با غم عشق تو چه تدبیر کنم
تا به کی در غم تو ناله شبگیر کنم

دل دیوانه از آن شد که نصیحت شنود
مگرش هم ز سر زلف تو زنجیر کنم

آن چه در مدت هجر تو کشیدم هیهات
در یکی نامه محال است که تحریر کنم

با سر زلف تو مجموع پریشانی خود
کو مجالی که سراسر همه تقریر کنم

آن زمان کآرزوی دیدن جانم باشد
در نظر نقش رخ خوب تو تصویر کنم

گر بدانم که وصال تو بدین دست دهد
دین و دل را همه دربازم و توفیر کنم

دور شو از برم ای واعظ و بیهوده مگوی
من نه آنم که دگر گوش به تزویر کنم

نیست امید صلاحی ز فساد حافظ
چون که تقدیر چنین است چه تدبیر کنم

تفسیر :

تاکنون رنج و درد زیادی را تحمل کرده اید، در برابر سختی های آینده همچنان صبور بوده و از یاس و ناامیدی برحذر باشید. به تلاش خود ادامه دهید و در مقابل فریب و دورویی افراد بدخواه شکیبایی به خرج داده و نهراسید.

برای رسیدن به نیت دل باید اختیار زندگی خود را به دست بگیرید و از بی خیالی دوری کنید تا سرنوشت خود را بسازید. هرآنچه بکارید همان را درو خواهید کرد.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام